استفاده از زمرد در ساخت زیورآلات

در ساخت زیورآلات و جواهرات، سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی مختلفی به کار برده می‌شود. یکی از انواع سنگ‌های قیمتی که در ساخت جواهرات از آن استفاده می‌کنند، زمرد است. استفاده از زمرد در ساخت زیورآلات به این خاطر است که درواقع زمرد، به‌عنوان ارزشمندترین سنگ جواهری است که زیورآلات زیبایی را با آن خلق می‌کنند. در سراسر دنیا از این سنگ در ساخت بسیاری از جواهرات سلطنتی استفاده می‌شود. در کشور‌های آمریکای لاتین زمرد طبیعی بیشتر استخراج می‌شود. به‌خاطر وجود عنصر کروم رنگ این سنگ قیمتی و خاص سبز است اما معمولاً عناصر دیگری نیز در فرایند تشکیل آن، به‌صورت ناخالصی در سنگ قرار می‌گیرند. در ادامه مقاله در گالری آرته لایف استایل به بررسی استفاده از زمرد در ساخت زیورآلات می‌پردازیم و این سنگ گران‌قیمت و زیبا را معرفی می‌کنیم.

سنگ زمرد چیست؟

سنگ زمرد یکی از سنگ‌های پگماتیت است که از سیلیکات آلومینیوم و بریلیوم تشکیل شده است. رنگ‌های زیبای سنگ زمرد به‌خاطر وجود عناصر وانادیوم و کُرم درون لایه‌های زمرد است که ظاهر می‌شوند. در ایران باستان زمرد را دوبال یا دوال می‌نامیدند. این سنگ قیمتی جذاب در طبیعت به همراه ناخالصی وجود دارد. هر چه ناخالصی در زمرد بیشتر باشد، رنگ جواهر کدرتر و مات می‌گردد. زمرد جزء سنگ‌هایی است که در برابر نور یا حرارت تغییر رنگ نمی‌دهد.

پایداری سنگ زمرد در نور مصنوعی و یا طبیعی به یک نسبت است اما امکان تغییر رنگ در حرارت بالای ۷۰۰ تا ۸۰۰ درجه سانتی‌گراد، وجود دارد. زمرد‌های مرغوب دارای ناخالصی کمتری هستند. بااین‌حال که سنگ زمرد سختی بالایی دارد، از سنگ‌های قیمتی بسیار شکننده محسوب می‌شود.

توجه داشته باشید زیورآلات و جواهراتی که در ساخت آن‌ها از زمرد استفاده می‌گردد، به نگهداری و محافظت بیشتری نیازمند هستند. به این دلیل که حتی با کوچک‌ترین ضربه‌ها امکان خرد شدن سنگ زمرد وجود دارد. همچنین سنگ زمرد از خاصیت محافظتی در برابر اشعه مضر نور خورشید برخوردار است.

تراش سنگ زمرد در ساخت زیورآلات

باتوجه‌به سختی بالای این سنگ گران‌بها، استفاده از زمرد در ساخت زیورآلات و تراش دادن آن کار چندان راحتی نیست. تراش روی سنگ‌های زمرد به‌سختی امکان‌پذیر است اما مشکل اصلی، سختی این نوع سنگ قیمتی نیست، بلکه به‌خاطر قابلیت شکنندگی سنگ زمرد است که تراش دادن این سنگ را دشوارتر کرده است. زمرد طبیعی دارای خلل‌ها و شکاف‌های زیادی است. در نتیجه کار روی زمرد برای تراش دادن و سوارکردن نگین روی پایه خیلی سخت‌تر خواهد شد.

زمرد از سنگ‌های قیمتی و بسیار باارزش است؛ بنابراین اگر در تراش دادن این سنگ بسیار باارزش سهل‌انگاری رخ دهد، موجب ضرر مادی بسیاری خواهد شد. طراح سنگ‌های قیمتی و جواهرات باید اشراف کامل و مهارت ویژه‌ای به خصوصیات فیزیکی سنگ‌های زمرد داشته باشند. بهترین شیوه برای شکل‌دادن زمرد خام، تراش طرح‌های پلکانی و چهارگوش است.

متداول‌ترین نحوه تراش سنگ زمرد «تراش دامله» نامیده می‌شود که برای ساخت انگشتر بی‌نظیر است. در این شیوه پایه کار را یک قاعده دایره‌ای و یا بیضی تشکیل می‌دهد. اوج هنر در تراش نیمکره‌ای روی سنگ زمرد خودنمایی می‌کند. باتوجه‌به نکات گفته شده دررابطه‌با سختی و مهارت تراش روی سنگ زمرد، تراشکاری اصولی موجب افزایش قیمت زمرد اصل می‌شود.

رنگ زمرد

در مورد رنگ سنگ زمرد‌ باید بگوییم که سبز متمایل به آبی و سبز تیره و گاهی بعضی از آن‌ها نیز سبز متمایل به زرد هستند. به دلیل وجود ناخالصی‌های وانادیوم و کورومیوم، رنگ این نوع سنگ‌ها سبز است. ارزشمندترین و محبوب‌ترین سنگ زمرد به رنگ سبزی است که وجود رنگ آبی در آن خیلی کم است. در نتیجه هرچقدر رنگ آبی این نوع سنگ بیشتر باشد، از ارزش آن کم می‌شود.

برای توصیف سنگ‌های زمرد که به رنگ سبز متمایل به آبی هستند و درخشان نیز هستند، اصطلاح زمرد‌های کلمبیایی صرف‌نظر از جایی که از آن به دست آمده‌اند استفاده می‌شود. علاوه بر این، زمرد‌هایی که رنگ روشن‌تری دارند را زمرد‌های برزیلی می‌نامند، حتی اگر در آفریقا حفاری شوند.

طراحی سنگ زمرد در ساخت زیورآلات

برای استفاده از زمرد در ساخت زیورآلات، بیشتر رنگ سبز آن مورداستفاده قرار می‌گیرد که زیبایی بی‌نظیری دارد. درخشندگی زمرد باعث شده تا موردتوجه طراحان قرار بگیرد و طرف‌داران بسیاری داشته باشد. زمرد‌های سبزرنگ برای انگشتر و گردنبند گزینه فوق‌العاده‌ای هستند و به صورتی طراحی شده‌اند که نور به‌راحتی می‌تواند از آن عبور کند.

لازم به ذکر است که برای جواهرات و زیورآلات، مهره‌ای و دانه‌ای از زمرد‌های با کیفیت پایین به کار برده می‌شوند. به‌طورکلی از محبوب‌ترین سنگ جواهر در جهان، زمرد‌ها هستند و یکی از چهار جواهر بسیار گران و برتر محسوب می‌شوند. به علت فشار مواد داخلی زمرد باید در هنگام برش دادن و صیقل دادن و همچنین تمیزکردن بسیار مواظب بود. به این خاطر که همان‌طور که در بالا نیز اشاره کردیم، سنگ‌های زمرد نسبت به فشار حساس هستند.

شفافیت و درخشندگی زمرد

زمانی که سنگ‌های زمرد، صیقل و برش داده می‌شوند، درخشندگی شیشه‌ای دارند. با توجه به اینکه شفافیت زمرد‌ها از درخشان تا مات متغیر است، نمونه‌های درخشان بیشتر ارزش خواهند داشت. شفافیت سنگ،‌ مسئله بسیار مهمی است. برخلاف سایر اعضای گروه بریل، زمرد‌ها هم ناخالصی زیادی دارند. البته وجود این ناخالصی‌ها را نباید یک ویژگی منفی دانست. به این خاطر که در سایر سنگ‌های جواهر نیز یافت می‌شوند.

درواقع این ناخالصی‌ها نشانگر اصل بودن زمرد محسوب می‌شوند و بخشی از هویت سنگ هستند. شفافیت زمرد را می‌توان با چشم دید و مانند الماس نیازی به ۱۰ برابر بزرگ‌نمایی نیست. سنگ‌های این‌چنینی بالاترین قیمت را دارند مخصوصاً اگر در درجه رنگ ایده‌آل باشند.

سخن پایانی

در این مقاله به بررسی استفاده از زمرد در ساخت زیورآلات پرداختیم. همان‌طور که گفته شد، سنگ زمرد، یکی از انواع سنگ‌های قیمتی است که در ساخت جواهرات و زیورآلات از آن استفاده می‌کنند. همچنین گفتیم که باتوجه‌به سختی بالای این سنگ گران‌بها، استفاده از زمرد در ساخت زیورآلات و تراش دادن آن کار چندان راحتی نیست. علاوه بر این خاصیت شکنندگی این نوع سنگ، موجب می‌شود تا کسانی که تبحر و مهارت بسیاری دارند، بتوانند این سنگ را تراش بدهند. علاوه بر این، ویژگی‌های خاص این سنگ زیبا، باعث شده تا قیمت بالایی داشته باشد.

اگر به استفاده از سنگ‌ها در طراحی زیورآلات مختلف علاقه‌مندید، حتما با محبوب ترین سنگ‌ها در زیورآلات آشنا شوید.