زیورآلات قوم عرب ایران؛ آشنایی با زیورآلات بومی عرب‌های ایرانی

از گذشته تا کنون استفاده از زیورآلات در بین اقوام مختلف در سراسر دنیا رواج داشته و دارد. زیرا گرایش به زیبایی خصوصیتی است که در وجود انسان‌ها نهادینه شده. اما در بین اقوام و ملل مختلف شکل و چگونگی این گرایش تفاوت‌هایی دارد. در ادامه این مقاله قصد داریم توضیحاتی را در مورد زیورآلات قوم عرب ایران ارائه کنیم. دانستن آن‌ها به شناخت فرهنگ این قوم ایرانی کمک بسیاری می‌کند.

یکی از روش‌هایی که اقوام مختلف برای زینت دادن به ظاهر خود استفاده می‌کنند، زیورآلات است. در بین اقوام ایران استفاده از زیورآلات بیشتر در بین زنان مرسوم است و مردان کمتر از آن‌ها استفاده می‌کنند. زنان عرب در چند قسمت از بدن خود از زیورآلات زینتی استفاده می‌کنند. زیورآلات قوم عرب ایران در سر و صورت، گردن، دست‌ها استفاده می‌شود که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

زیورآلات سر و صورت

از جمله زیورآلات سر و صورت اعراب موارد زیر را مورد بررسی قرار می‌دهیم:

چلاب

چلاب از دسته زیورآلاتی است که برای بستن روسری یا به اصطلاح عرب زبان‌ها برای بستن شیله به کار می‌رود. وقتی زنان عرب روسری را دور سر خود می‌پیچند به گیره‌ای برای بستن آن احتیاج دارند و به همین جهت از چلاب که در حقیقت یک گیره روسری است استفاده می‌کنند.

چف الباده (ابولوزه)

چف الباده همان گوشواره است که در زیورآلات قوم عرب ایران به نام ابولوزه مشهور است. زنان عرب مانند بسیاری دیگر از اقوام از ابولوزه یا گوشواره در زیر روسری خود استفاده می‌کنند.

بلکیته

بلکیته نام گیره‌ای است که زنان عرب برای جمع کردن و بستن مو‌های خود از آن استفاده می‌کنند. این زیور نیز در ظاهر آن‌ها مشخص نیست؛ چرا که در زیر شیله یا همان روسری قرار می‌گیرد.

دلاعه

دلاعه زیوری است که زنان عرب به مو‌های خود می‌بندند؛ به طوری که این زیور روی پیشانی آن‌ها قرار می‌گیرد. دلاعه را در شکل‌های مختلف و از جنس طلا یا نقره می‌سازند. گاهی هم از مهره‌های رنگی در ساخت دلاعه استفاده می‌شود.

گبکاب؛ زیورآلات قوم عرب ایران

گبکاب به تاج عروس گفته می‌شود. گبکاب از آن دسته زیورآلاتی نیست که در بین همه افراد این قوم رایج باشد و فقط اشراف و خانواده‌های شیخ‌های عرب از آن استفاده می‌کنند.

شعاعه

یکی دیگر از جواهرات قوم عرب ایران شعاعه است. شعاعه در واقع میخ کوچکی است که زنان عرب به پره راست بینی خود می‌زنند. همچنین، نخی هم رنگ این میخک از بیرون به آن وصل می‌شود که این نخ به صورت آویز روی صورت آن‌ها قرار می‌گیرد. به این منظور لازم است که پره بینی سوراخ شود. این زیور از جنس طلا یا نقره ساخته می‌شود. خوب است بدانید که دختران عرب به جای شعاعه از ورده استفاده می‌کنند. فرق این زیور با شعاعه در ظریف بودن آن است.

زیورآلات قوم عرب ایران؛ زیورآلات گردن

گردنبند یکی از رایج‌ترین زیورآلات بین اقوام مختلف است. قوم عرب نیز از قاعده مستثنا نیستند و انواعی از گردنبند‌ها در بین جواهرات قوم عرب ایران مشاهده می‌شود.

طوگ

طوگ نوعی گردنبند شرابه دار است که در انتهای شرابه‌های آن از سنگ‌های قیمتی استفاده می‌شود. این نوع گردنبند از جنس طلا ساخته می‌شود.

قابچی

در بین زیورآلات قوم عرب ایران نوعی گردن آویز از جنس طلا وجود دارد که پلاک آن از یک سکه ده ریالی کمی بزرگ‌تر است و با زنجیر به پشت گردن محکم می‌شود. این زیور بیشتر در بین اشراف و ثروتمندان و استفاده از آن بیشتر در جشن‌ها و مناسبت‌های خاص رایج است. زنان ثروتمند عرب از روسری‌های نازک استفاده می‌کنند تا قابچی دور گردن آن‌ها خود نمایی کند.

مکسره

مکسره نوعی گردنبند که با سکه‌هایی از جنس طلا و مهره‌های قیمتی ساخته می‌شود و زنان عرب از آن استفاده می‌کنند.

زیورآلات دست

استفاده از النگو و انگشتر در بین اقوام ایرانی بسیار رایج است و افرادی زیادی از آن‌ها استفاده می‌کنند. زنان عرب نیز از انواعی از النگو‌ها، دستبند‌ها و انگشتر‌ها استفاده می‌کنند.

مگدس؛ زیورآلات قوم عرب ایران

مگدس یا مکدس نوعی النگو از جنس طلا، نقره یا پلاستیک است. زنان عرب بر این باور هستند که این النگو می‌تواند به آرامش اعصاب و روان کمک کند.

مفاتیل

مفاتیل نیز نوعی النگو است. این زیور از جنس طلا ساخته شده و پهنای آن چیزی در حدود ۵. ۲ سانتی‌متر است. این نوع النگو به وسیله یک زنجیز روی دست محکم می‌شود.

معضد

معضد به دستبندی گفته می‌شود که در نزدیک آرنج زنان عرب بسته می‌شود. این زیور معمولاً از جنس نقره ساخته می‌شود.

خوصه

نوعی از النگو‌های رایج در بین زنان عرب خوصه است. این زیور از جنس طلا یا نقره ساخته شده و با دو سنگ فیروزه زینت داده می‌شود.

سخن آخر

همانطور که گفتیم استفاده از زیورآلات در بین اقوام مختلف به شکل‌های مختلفی صورت می‌گیرد. شاید بتوان گفت که زیورآلات قوم عرب ایران یکی از زیباترین و کامل‌ترین مجموعه‌های زیورآلات به شمار می‌رود. به طور کلی اقوام ایرانی بسیار رنگارنگ و جذاب هستند. هر یک از این قوم‌ها لباس‌ها و زیورآلات خاص خود را دارند. اگر به زیورآلات اقوام مختلف علاقه مندید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی زیورآلات قوم بلوچ را نیز مطالعه کنید.