سنگهای قیمتی و فلزاتی مثل طلا و نقره در طول تاریخ انسانها را در هر مقام و موقعیتی به خود مجذوب کرده است. از این رو همیشه مردم در پی آن بودند تا زیورآلاتی با طرح و نقشهای متنوع بسازند. استفاده از زیورآلات در قرنهای گذشته نشانه افتخار و جایگاه و درجه اجتماعی افراد بوده است. طبیعتا هرچه فرد درجه اجتماعی بالاتریی داشته، از جواهرات بیشتری استفاده میکرده است. جدا از بحث علت استفاده جواهرات، در طول تاریخ طرح و نقشهای متفاوت زیورآلات در بین طبقات اجتماعی و ملل مختلف بسیار جالب است. زیورآلات مصر باستان نیز از دسته زیورآلاتی هستند که بین طبقههای مختلف به صورت متفاوت مورد استفاده قرار گرفته است.
اولین نشانههای ساخت و استفاده از زیورآلات در بین مصریها به چهار هزار سال پیش از میلاد بازمیگردد. به طور کلی، مصریها علاقهی بسیاری به انواع زیورآلات دارند. جواهرات آن ها تنوع بسیاری دارد. آویز، طلسم، گردنبند، دستبند، خلخال، نیم تاج از دسته زیورآلاتبی هستند که مصری ها استفاده میکردند. در ادامه با این جواهرات باستانی بیشتر آشنا خواهید شد.
سنگهای زیورآلات مصریان
مصریان به انواع سنگهای قیمتی دسترسی داشتهاند. اما همیشه ترجیح میدادند تا از سنگهای نیمه قیمتی در زیورآلاتشان استفاده کنند. سنگهای که در زیورآلات مصر باستان استفاده شده است از تنوع زیادی برخورداند. برای نمونه میتوان به عقیق جگری (کارنلین)، جاسپر، لاجورد، مالاکیت، کوارتز و فیروزه اشاره کرد. سنگهای مصریها برشهای متنوع و جالبی دارند. امروزه نحوهی این برش ها تا حدی فراموش شده است.
تنوع رنگ سنگها
رنگ سنگهای مورد استفاده در زیورآلات از مهمترین مسائل برای مصریان بوده است و نکته جالب اینکه برای در امان ماندن از شر رنگهای اصلی استفاده میکردند. رنگ آبی لاجوردی در بین بسیاری از ملل به عنوان رنگ سلطنتی شناخته میشود. در زیورآلات مصر باستان نیز از این رنگ استفاده شده است؛ ولی در بین مصریان با رده و مقام بالا بسیار محبوب بوده است. رنگ سبز برای مصریان باستان نماد باروری بوده و برای موفقیت در کاشت محصولات کشاورزی از آن استفاده میکردند. رنگ قرمز را در گردنبدهایی که به گردن فرد جوانی که جان خود را از دست داده، آویخته میشد، استفاده میکردند.
رنگ آبی فیروزه نماد نظافت، شادی و لذت بوده و به دلیل نزدیکی رنگ آن به دریای مناطق حاره بسیار محبوب بود. مصریان باستان معتقد بودند سنگ زمرد برای آنها نشانه باروری، جاودانگی، دوباره جوان سازی و بهار ابدی است.به همین دلیل زمرد از جمله سنگهایی بود که بین خانم ها محبوبیت بسیار داشت.
زیورآلات مصر باستان بین مصریها و حتی مردم جوامع مختلف جایگاه ویژهای دارند. همگانی مردم مصر به جواهرات و عدم توانایی مالی همه افراد در خرید این جواهرات، مصریان از جمله پیشگامان تولید جواهرات بدلی و تراش شیشه به شکل سنگهای قیمتی بودند.
مدلهای مختلف جواهرات
از جمله مدلهای جواهرات موررد استفاده در مصر باستان میتون به این موارد اشاره کرد : طلسم، گردنبند، آویز، دستبند، انگشتر بوده و جواهراتی که بر روی سر استفاده میشده است، خلخال، نیم تاج ها ، حلقه های دور گردن و نشان بوده است.
انگشترهای مورد استفاده مردان؛ زیورآلات مصر باستان
استفاده از انگشتر توسط مردان تنها جنبه تزئینی نداشته؛ بلکه از آن به عنوان وسیلهای ضروری آن را مورد استفاده قرار میدادند. مثلا از انگشترهایی با طرح مهر برای امضای اسناد استفاده میکردند. تنها جنس این انگشترها برای اقضار مختلف فرق داشته است. قشر متوسط جامعه از جنسهای مس و نقره و قشر مرفه از انگشترهایی با طراحی استادانه روی سنگهای قیمتی استفاده میکردند.
زیورآلات مصر باستان؛ گردنبندها
گردنبندهایی که در مصر باستان مورد استفاده قرار میگرفتند، عموما در جنسهایی مثل طلا، سرامیک و یا سنگ لعابدار است. جواهرات مصر باستان عموما در رنگهای متنوع در کنارهم و از رشتههای متفاوت با یکدیگر تشکیل شدهاند. بسته به نوع و مدل و جنس این سنگها توسط اقشار مختلف استفاده میشدند و حتی میتوان گفت استفاده از آنها انحصاری بوده است. مثلا منات توتانخامون گردنبندی بلند با رشتهها و مهرههای زیاد و در رنگهای مختلف است که از پشت شانه آویزان میشود.
سخن آخر
زیورآلات مصر باستان در بین مردم از همه نظر جایگاه ویژه ای دارند. آن ها علاوه بر جنبه زیبایی و تزئینی و فخر فروشی معتقد بودند این جواهرات جنبه جادویی و ماورایی دارند. پس سعی میکردند تا از جواهرات استفاده کنند تا خود را از شر مصون کنند. همین امر سبب شده تا هر روز برای به دست آوردن و جمعآوری حجم بیشتر این جواهرات حریصانهتر رفتار کنند.
به طور کلی، مبحث زیورآلات باستانی بسیار جذاب و دوست داشتنی است. در صورتی که به این زیورآلات تاریخی علاقه دارید پیشنهاد می کنیم حتما مقالهی زیورآلات ایران باستان را نیز مطالعه کنید.
-
گوشواره جواهردوزی “سرزمین طلایی”
1,200,000 تومان -
گردنبند نقره زنانه “زرتاب”
3,300,000 تومان -
گوشواره نقره “باران عشق”
2,900,000 تومان